جک دورسی، مدیرعامل شرکت Block، وایت پیپر (گزارش فنی) اپلیکیشن Bitchat را منتشر و نسخه بتای آن را عرضه کرده است. این اپلیکیشن یک پیامرسان غیرمتمرکز است که با استفاده از شبکههای مش بلوتوث، امکان ارتباط رمزنگاری شده و بدون نیاز به اینترنت را فراهم میکند.
جک دورسی، مدیرعامل شرکت Block و یکی از بنیانگذاران توییتر، نسخه بتای یک سرویس پیامرسان غیرمتمرکز و همتا به همتای جدید را راهاندازی کرده است که کاملاً بر بستر بلوتوث کار میکند.
دورسی روز یکشنبه در پستی در شبکه اجتماعی X اعلام کرد که آخر هفته خود را صرف یادگیری در مورد «شبکههای مش بلوتوث، رلهها، مدلهای ذخیره و ارسال، مدلهای رمزنگاری پیام و چند موضوع دیگر» کرده و همزمان اپلیکیشن Bitchat را معرفی نموده است.
او افزود که این سیستم «چت مش بلوتوث»، حال و هوای «IRC» (Internet Relay Chat) را دارد و یادآور روزهای اولیه سیستمهای پیامرسان تحت وب در اواخر دهه ۱۹۹۰ است.
در وایت پیپر این پروژه جزئیات بیشتری درباره Bitchat ارائه شده است. Bitchat یک اپلیکیشن پیامرسان غیرمتمرکز است که بر روی شبکههای مش بلوتوث کمانرژی (BLE) عمل میکند.
«این اپلیکیشن ارتباطی موقت و رمزنگاری شده را بدون اتکا به زیرساخت اینترنت فراهم میکند و در نتیجه در برابر قطعی شبکه و سانسور مقاوم است.»
کاملاً غیرمتمرکز و خصوصی
طبق وایت پیپر، این شبکه کاملاً غیرمتمرکز بوده و فاقد سرورهای مرکزی، حساب کاربری، نیاز به ثبتنام با ایمیل یا شماره تلفن و هرگونه وابستگی به زیرساختهای دیگر است.
این سرویس «پیامرسانی موقت» را ارائه میدهد، به این معنی که پیامها به طور پیشفرض فقط در حافظه دستگاه وجود دارند و در هیچ پایگاه داده مرکزی ذخیره نمیشوند. همچنین برای افزایش امنیت، از رمزنگاری سرتاسری (end-to-end) استفاده میشود.
اپلیکیشنهای پیامرسان محبوب فعلی مانند واتساپ و مسنجر توسط غولهای رسانههای اجتماعی مانند متا اداره میشوند که شرکتهایی متمرکز و سودمحور هستند و از دادههای شخصی و پیامها به عنوان یک محصول تجاری استفاده میکنند.
در همین حال، شبکهسازی مش امکان رله خودکار و چندمرحلهای پیامها را فراهم میکند. میتوان چتهای گروهی مبتنی بر اتاق (room-based) با نامگذاری از طریق هشتگ و حفاظت با رمز عبور اختیاری ایجاد کرد. یک سیستم «ذخیره و ارسال» (store-and-forward) نیز پیامها را برای کاربرانی که آفلاین هستند برای مدت زمان مشخصی ذخیره میکند.
رلههای بلوتوث برای انتقال پیامها
هر دستگاه هم به عنوان کلاینت و هم به عنوان یک دستگاه جانبی عمل میکند و یک شبکه مش خودسازمانده (self-organizing) ایجاد میکند که در آن پیامها میتوانند بین دستگاهها جابجا شوند تا به کاربران دورتر برسند. این سیستم از محدوده ۳۰ متری بلوتوث استفاده میکند و گرههای پل (bridge nodes) خوشههای جداگانه را به هم متصل میکنند.
پیامها بسته به اینکه خصوصی، در یک اتاق گفتگو یا به صورت عمومی (broadcast) باشند، رمزنگاری میشوند و پیامهای بزرگ به قطعات کوچکتر ۵۰۰ بایتی تقسیم میگردند.
برنامههایی برای آینده وجود دارد که امکان پیامرسانی از طریق وایفای را نیز فراهم کند که این امر پهنای باند را برای پیامهای حجیمتر افزایش خواهد داد.
کاربردهای متعدد
این سیستم کاربردهای مختلفی دارد، از جمله در کنفرانسها، اعتراضات، مناطق بحرانزده یا هر سناریوی دیگری که زیرساخت اینترنت در دسترس، قابل اعتماد یا مورد اطمینان نباشد.
در پایان وایت پیپر نتیجهگیری شده است که Bitchat نشان میدهد پیامرسانی امن و خصوصی بدون زیرساخت متمرکز امکانپذیر است و بیان میکند:
«Bitchat با ترکیب شبکهسازی مش بلوتوث، رمزنگاری سرتاسری و پروتکلهای حافظ حریم خصوصی، ارتباطی مقاوم را فراهم میکند که در هر مکانی که افراد جمع میشوند، صرف نظر از در دسترس بودن اینترنت، کار میکند.»
جک دورسی با پروتکلهای پیامرسانی بیگانه نیست؛ او در زمان مدیرعاملی توییتر، در سال ۲۰۱۹ پلتفرم پیامرسان اجتماعی غیرمتمرکز Bluesky را تأسیس کرد. وی در ماه مه ۲۰۲۴ بدون ارائه توضیحی از هیئت مدیره Bluesky خارج شد.
دیدگاه ها ۰